Definicja:
1. Prawna:
Przemoc domowa - jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności: a) narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia, b) naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną, c) powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę, d) ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej, e) istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej;
2. Psychologiczna:
PRZEMOC TO CELOWE I WYKORZYSTUJĄCE PRZEWAGĘ SIŁ DZIAŁANIE PRZECIW INNEJ OSOBIE, NARUSZAJĄCE PRAWA I DOBRA OSOBISTE, POWODUJĄCE CIERPIENIE I SZKODY.
Przemoc domowa charakteryzuje się tym, że:
JEST INTENCJONALNA
Przemoc jest zamierzonym I świadomym działaniem człowieka i ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie drugiej osoby.
SIŁY SĄ NIERÓWNOMIERNE
W relacji jedna ze stron ma przewagę nad drugą. Osoba doświadczająca przemocy jest słabsza a osoba ją stosująca - silniejsza.
NARUSZA PRAWA I DOBRA OSOBISTE
Osoba stosująca przemoc wykorzystuje przewagę siły, narusza podstawowe prawa drugiej strony (np. prawo do nietykalności fizycznej, godności, szacunku itd.).
POWODUJE CIERPIENIE I BÓL
Osoba stosująca przemoc naraża zdrowie i życie drugiej strony na poważne szkody. Doświadczanie bólu i cierpienia sprawia, że będąc poddaną takiemu oddziaływaniu ma mniejszą zdolność do samoobrony.
Rozróżniamy przemoc gorącą oraz chłodną.
Podział ten odnosi się do atmosfery aktów przemocy. Gdy są one nagłym wybuchem, związanym z gwałtownym gniewem i wściekłością tego, kto się ich dopuszcza, mówimy o przemocy gorącej. Niespodziewanie pojawia się i szybko ustaje, jej postawą jest impulsywność oraz duża ekspresja w zachowaniu agresywnym.
Przemoc chłodna jest cicha, ukryta, długotrwała i systematyczna. Przypomina realizację ustalonego z góry scenariusza. Wynika raczej z zamierzonego planu „naprawy i nauki” i jest przejawem silnej kontroli osoby stosującej przemoc.
W sytuacji przemocy występują trzy role:
- osoba doświadczająca przemocy
- osoba stosująca przemoc
- świadek
Należy jest pamiętać, że są to role, a więc osoby nie są w nich uwięzione i dzięki wniesieniu świadomości i pracy można wyjść z roli tzw. ofiary i sprawcy.
Rola świadka jest także doniosła dla całej sytuacji, gdyż może wzmacniać lub osłabiać osobę, która doświadcza przemocy i co jest z tym związane ułatwiać wyjście z tej roli, lub w niej utrzymywać.
CZYNNIKI RYZYKA WCHODZENIA W ROLĘ OSOBY DOŚWIADCZAJĄCEJ PRZEMOCY
niskie poczucie własnej wartości lub niestabilne, wymagające potwierdzenia z zewnątrz
niezaspokojona w przeszłości lub/i obecnie potrzeba miłości, akceptacji
przekonanie, że potrzeba innych by czuć się bezpiecznie i szczęśliwie
małe umiejętności asertywnego zachowania w różnych relacjach
małe umiejętności komunikacyjne
mały kontakt z własnym ciałem i emocjami
mała świadomość swoich potrzeb oraz umiejętność ich komunikowania i dbania o nie
często powyżej wymienione aspekty funkcjonowania psychicznego wynikają z doświadczania różnego rodzaju form przemocy w dzieciństwie
PRZEMOC A AGRESJA
Zjawisko przemocy domowej jest rodzajem relacji, w której jedna ze stron podporządkowana jest drugiej; osoba wykorzystuje swoją przewagę na każdym polu, by zdominować drugą szeregiem powtarzających się zachowań agresywnych lub zaniechaniem zachowań pozytywnych. Ważna jest powtarzalność zachowań. Relację przemocową definiujemy, gdy tych zachowań było wiele i trwały przez pewien czas.
PRZEMOC A KONFLIKT
O konflikcie w relacji mówimy wtedy, gdy są zachowane tylko trzy z czterech filarów definiujących przemoc: tj. są to agresywne zachowania świadome, zamierzone, mające za cel naruszenie dobra i praw osobistych osoby, powodujące ból i cierpienie ale powstałe w sytuacji równowagi sił w relacji. Żadna z osób nie ma przewagi siły a zachowania agresywne występują często z obu stron.
